Jakub Ćwiek – "Topiel"

Autor: Jakub Ćwiek

Tytuł: Topiel

Wydawnictwo: Marginesy

Rok wydania: 2020

Ilość stron: 380

Ocena: 8/10

Opis:

Pod koniec lipca 1997 roku ukraińscy żołnierze, którzy przybyli na pomoc powodzianom, dokonują makabrycznego znaleziska w korycie wciąż wezbranej rzeki. Na ułamanym, zanurzonym w wodzie drzewie wiszą zwłoki nastolatka poszukiwanego od blisko dwóch tygodni.

Niespełna miesiąc wcześniej dla czwórki młodych chłopaków – Kacpra, Darka, Józka i Grześka – właśnie rozpoczynają się wakacje. I zupełnie nie przeszkadza im, że wolne dni skąpane są w strugach deszczu, a meteorolodzy alarmują o powodziowym zagrożeniu. Są pewni, że to będzie ich lato!

Trzy dni później właśnie w Głuchołazach, maleńkiej mieścinie przy samej polsko-czeskiej granicy rozpoczyna się katastrofa zapamiętana jako Powódź Stulecia. To ona i wywołana nią lawina zdarzeń doprowadzi chłopców najpierw do wyjątkowego odkrycia, a następnie do śmierci jednego z chłopców. Którego?

"Topiel" to thriller obyczajowy osadzony w prawdziwych realiach początku powodzi 1997 roku. Autor, uczestnik wydarzeń i aktywny wolontariusz na pieczołowicie oddanym tle rysuje porywającą, momentami przerażającą opowieść o przyspieszonym kursie dojrzewania, rozliczając się jednocześnie z nostalgią lat dziewięćdziesiątych. To zaskakująca mieszanka serialu "Stranger Things" i "To" Stephena Kinga.

Recenzja:

Zaskakująca mieszanka serialu Stranger Things i To Kinga. Thriller obyczajowy i opowieść o dojrzewaniu w latach 90. No i sama tematyka powodzi w 1997 roku. Potrzebujecie czegoś więcej, żeby sięgnąć po Topiel? No tak, dodajmy do tego nazwisko Ćwieka i już jasne, że to będzie dobra książka i zdecydowanie warta uwagi.

Czterech dorastających chłopców, mała mieścina, wakacje. I Powódź Stulecia. Dla Darka, Józka, Kacpra i Grześka to miało być kolejne zwykłe lato. Pełne komiksów, książek, spotkań i zdecydowanie pozbawione komplikacji. Ale przez powódź i przez kolejne wydarzenia to lato zapadło im w pamięć z zupełnie innych pobudek…

Raczej nie ma osoby, która nie słyszałaby o wielkiej powodzi w 1997. Ale na samym początku trzeba podkreślić to, co sam autor napisał w Posłowiu: to nie jest książka historyczna. Tylko piekielnie dobry thriller obyczajowy, który ukazuje wspomnienia z tamtego okresu, trochę zmienione, trochę nagięte, ale bardzo realne. Właśnie to jest pierwszą zaletą książki – jej realizm. Autor nie szczędzi dosadnych określeń, nie upiększa, przedstawia wszystkie wydarzenia wręcz naturalistycznie. I trzeba być na to przygotowanym, bo niektóre opisy zdecydowanie nie są dla wrażliwych czytelników.

Kolejnym plusem jest klimat lat 90., który udało się tutaj świetnie odwzorować. Wszystkie te popkulturowe nawiązania, które są charakterystyczne dla Ćwieka, jeszcze bardziej pozwalają wczuć się w tamten czas i albo go poznać, albo powspominać, jak to było. Poza tym mamy tu też świetny humor – nie zabraknie go i nieraz uśmiechniecie się lub zaśmiejecie przy różnych scenach.

Jak można się domyślić, bardzo ważnym elementem powieści jest sama powódź. Ćwiek opisuje ją taką, jaka była, jak wyglądała, ze wszystkimi stratami, ze strachem ludzi, ale też ekscytacją młodych chłopców, dla których ta wydawała się z początku dobrą przygodą. I za tych młodych bohaterów też należy się spory ukłon, bo myślę, że autor oddał ich charaktery bardzo dobrze. Chociaż niektórych może razić ich zachowanie czy słownictwo, to, nie czarujmy się, właśnie tak wyglądają one u większość dorastających nastolatków.

Poza tym mamy tu mnóstwo postaci pobocznych, kilka ważniejszych i mniej ważnych wątków. Jak pierwsze zauroczenie, relacje rodzinne, miłość, przyjaźń, pomoc drugiemu w potrzebie. No i tajemnica, zbrodnia, trup. Chłopca. I tak, wiedziałam, że się pojawi, ale nie spodziewałam się tego, w jaki sposób. I jak bardzo mnie to poruszy. Bo chociaż nie było tutaj wielkiego rozwodzenia się nad samą sytuacją, emocji przy całym zdarzeniu było tyle, że w oczach stanęły mi łzy.

Jeśli więc szukacie książki, która przeniesie Was w lata 90., poruszy trudne tematy, ukaże ludzkie zmagania z żywiołem, ale przede wszystkim zahaczy o dużo więcej wątków i momentami Was przerazi, w innej chwili rozbawi, a w jeszcze innej po prostu wciągnie tak, że będziecie mieli wrażenie, jakbyście byli w Głuchołazach z tamtych lat i obserwowali wszystko z wewnątrz, to sięgnijcie po Topiel. Niby nie ma tu pędzącej akcji, a raczej miarowo posuwająca się do przodu historia, niby nie ma tu gigantycznych zwrotów, ale pojawiają się takie mniejsze, to książkę czyta się błyskawicznie i po prostu dobrze. Dlatego polecam. Inny gatunek, inna tematyka, ale nadal niezawodny Ćwiek. Sprawdźcie!

PS No i to wydanie! Zawsze zwracam uwagę, ale rzadko o tym piszę. Jednak zarówno Szwindel, jak i Topiel od tego autora, które ukazały się nakładem wydawnictwa Marginesy są po prostu świetne. Okładka, wklejki, skład – uwielbiam, jak przemyślana jest kompozycja tych książek! Cieszy oczy zarówno tekst, jak i opakowanie.