Małgorzata Czyńska - "Kobiety z obrazów"

 

Tytuł: Kobiety z obrazów

Autor: Małgorzata Czyńska

Wydawnictwo: Marginesy

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 278

 

Opis:

Ekscentryczna Dora Maar, niezależna Victorine Meurent, tajemnicza Lisa del Giocondo czy twardo stąpająca po ziemi Catherine Bolnes – to tylko niektóre z kobiet kryjących się za dziełami wielkich mistrzów.

Tamara Łempicka w czasach największej biedy za sprzedawane obrazy kupowała diamentowe bransoletki. Frida Kahlo nawet przykuta do wózka inwalidzkiego i dręczona bólem brała udział w manifestacjach politycznych. Emilie Flöge przez ponad dwadzieścia lat prowadziła zakład krawiecki, ubierając najzamożniejsze wiedenki. Gala Dali twardo kierowała karierą męża, rozkochiwała też w sobie przeróżnych artystów, często doprowadzając ich do szaleństwa. Antoinette de Wateville o względy i miłość Balthusa musiała rywalizować z własnym bratem, a zaledwie siedemnastoletnia Wally Neuzil dla Egona Schielego porzuciła pracę modelki u Gustawa Klimta.

Małgorzata Czyńska udziela im głosu, ukazuje je już nie przez pryzmat ich związków z wielką sztuką, lecz jako osoby z krwi i kości, pełne obaw i emocji, żywe i zaskakująco prawdziwe.

Choć pochodziły z różnych czasów, krajów i sfer, zostały uwiecznione na obrazach, które wywarły trwały wpływ na światową sztukę i przeniknęły do zbiorowej świadomości. Muzy wielkich artystów zachwycały nieprzeciętną urodą, imponowały odwagą, gorszyły bezwstydnością. Często były nie mniej fascynujące od płócien, na których je utrwalono.

Recenzja:

Małgorzata Czyńska jest historykiem sztuki, dziennikarką i pisarką. Na swoim koncie ma sporo tekstów o sztuce, wywiadów z artystami czy reporterskich portretów. Kobiety z obrazów to jej najnowsza książka. Tytuł i okładka mogą sugerować, że przeczytamy w niej o kobietach uwiecznionych na obrazach i to poniekąd prawda, ale nie do końca. Pozycja ta zbiera eseje o malarkach, artystkach, fotografkach, jak również muzach i partnerkach malarzy – słowem jest o kobietach jakoś z malarstwem związanych.

Ekscentryczna Gala, żona Salvadora Dalego, która rozkochiwała w sobie mężczyzn i potrafiła doprowadzić ich do samobójstwa. Cicha i spokojna Jeanne Hebuterne, która po śmierci Amedeo Magiglianiego postanowiła popełnić samobójstwo i wyskoczyła z okna, czyniąc swojego syna sierotą. Frida Kahlo szukająca w malarstwie ucieczki od bólu, który nie opuszczał jej niemal przez całe życie. Victorine Meurent uwieczniona nago przez Eduarda Maneta na obrazie pt. Olimpia, na widok którego rodzice odwracali dzieciom głowy, kobiety spuszczały wzrok, a mężczyźni wymachiwali laskami, udając oburzenie. Obok spowitych skandalem historii znajdziemy też mniej bulwersujące, np. o żonie bogatego kupca handlującego jedwabiem, namalowanej przez Leonarda da Vinci na słynnym obrazie Mona Lisa, czy o Johannesie Vermeerze, ojcu piętnaściorga dzieci, który często malował swoją ciężarną żonę.

Długość poszczególnych rozdziałów jej wyważona, a autorka posługuje się przystępnym językiem, dzięki czemu książka będzie odpowiednia nawet dla osób, które na co dzień w ogóle nie interesują się sztuką. Jak to z takimi historiami bywa, niektóre są bardziej interesujące, inne mniej, ale wszystkie wystarczająco ciekawe, by się z nimi zapoznać. Całość jest ładnie wydana i przeszkadzało mi tylko to, że reprodukcje były „oderwane” od tekstu – np. autorka opisywała jakiś obraz na początku rozdziału, a reprodukcja była na końcu albo nie było jej wcale. Zdarzało się też, że w tekście nie było żadnych wzmianek o zamieszczonej reprodukcji. Mimo tego małego mankamentu polecam – będzie to ciekawy przerywnik między powieściami.