Autor zbiorowy - "Z duchami przy wigilijnym stole"

Tytuł: Z duchami przy wigilijnym stole 

Wydawnictwo: Zysk i S-ka 

Data wydania: 27 listopada 2020 

Liczba stron: 518 

Ocena: 10/10

Opis: 

Mistrzowska kolekcja niezwykłych opowieści, która przeraża i bawi, zapraszając czytelnika do podróży po świecie upiornych zjaw, poszukiwaczy przygód i nawiedzonych posiadłości. 

Klasyczne opowieści o duchach, nie dających się wyjaśnić fenomenach, klątwach rodowych i niezwykłych wydarzeniach w wigilię Bożego Narodzenia autorstwa wielu wybitnych pisarzy, jak choćby Walter Scott i Henry James. 

Zbiór opowieści przenosi czytelnika w czasy, kiedy w starych dworach skrzypiały schody, a świecę mógł zdmuchnąć podmuch wiatru lub… przechodzący duch. Napisane w różnych okresach historie prezentują pełen arsenał gotyckich motywów i nadprzyrodzonych zjawisk. Duch jest najstarszym i najtrwalszym motywem w literaturze – zmieniają się epoki, przemijają mody, jednak postać ducha niezmiennie pozostaje trwałym elementem naszej kultury popularnej od czasów szekspirowskich po dzisiejsze kinowe i serialowe fascynacje. 

Recenzja: 

Okres przedświąteczny wyjątkowo obfituje w rozmaite antologie, obok których nie sposób przejść obojętnie – szczególnie, jeśli zapowiadają klimatyczne opowiadania, wprowadzające czytelnika w bożonarodzeniowy nastrój. Choć może zabrzmi to niedorzecznie, nie potrafię wyobrazić sobie grudnia bez… opowieści o duchach. Wydawnictwo Zysk i S-ka wychodzi tutaj naprzeciw takim miłośnikom zjawisk paranormalnych jak ja i… serwuje czytelnikom wyśmienitą antologię Z duchami przy wigilijnym stole. 

Ten święty czas cichy jak mnich, 

Bez tchu zastygły w adoracji. 

Już w zeszłym roku miałam przyjemność z podobną antologią, zachwycającą Wigilią pełną duchów (również od Zysku) i muszę powiedzieć, że ta książka pod wieloma względami ją przypomina. Tutaj także autorzy porywają czytacza w wiktoriański klimat, choć nie brakuje i dzieł odstających, z różnych epok i zakątków świata, co pozytywnie wpływa na różnorodność tego zbioru. Poza prozą gości tu bowiem odrobina poezji, która wspaniale urozmaica całość. Wybór dwudziestu utworów oraz ich autorów również okazał się dla mnie zaskoczeniem… 

- (…) To tylko twoje przewidzenie. Przez cały wieczór siedziałaś zupełnie sama. 

Sięgając po Z duchami przy wigilijnym stole, byłam przekonana, że spotkam w nim jedynie opowieści pisarzy zagranicznych (wszak w opisie został wymieniony Walter Scott i Henry James). Spotkała mnie jednak niebywała niespodzianka, bo królują tutaj twórcy polscy – i to jeszcze jacy! Henryk Rzewuski, Stefan Grabiński, Bolesław Leśmian, Jan Janda oraz niezastąpiona Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, która zdecydowanie jest królową tego zbioru - znajduje się tutaj aż sześć treści spod jej pióra! Bardzo lubię twórczość tej Pani i darzę ogromną miłością twory Grabińskiego i Leśmiana, więc nie będę ukrywać, że patrząc już na sam spis autorów piszczałam z radości. A po zapoznaniu się z treścią było jeszcze lepiej! 

Biała pani szła później przez schody, 

a na schodach, gdzie było widno, 

biegł ktoś piękny, niebaczny i młody, 

chwycił wpół i uściskał widmo. 

Tematyka antologii też nie jest jednoznaczna, bo choć maluje się na około-świąteczne historie z duchami, tak bardziej ich wspólnym mianownikiem są zjawiska paranormalne niż stricte Wigilia czy Boże Narodzenie. Motyw zjaw również jest niejednoznaczny – każdy autor ujmuje temat inaczej, balansując pomiędzy spokojną opowieścią a historią grozy, romantycznym porywem czy… humorem. Nie będę roztrząsać się nad konkretnymi utworami, ale – nie sposób o tym nie napisać - niesamowicie zaskoczył mnie Henry James, które dotychczas znałam głównie z niesamowitej umiejętności obserwacji i nietuzinkowej krytyki amerykańskiego społeczeństwa XIX wieku. Oba jego opowiadania – Ostatni z rodu Valerio oraz Sir Edmund Orne – są doprawdy niepokojące i… przepysznie wiktoriańskie, a jako, że to utwory ostatnie w zbiorze – są najprawdziwszą wisienką na torcie. A może raczej – idąc z duchem tematu – pierniczkiem na wigilijnym stole? :)

Czy jęk, który usłyszałem (…) był rozpaczliwym krzykiem biednej damy, towarzyszącym momentowi jej śmieci, czy też zawodzeniem (przypominającym echo ogromnej burzy) wyswobodzonej i spokojnej duszy? 

Z duchami przy wigilijnym stole idealnie się sprawdzi dla miłośników nieoczywistej grozy. Rozmaitość utworów zawartych w tej antologii zachwyca i czaruje czytelnika, a każdą historię pochłania się z niesłabnącym zaangażowaniem (a w niektórych przypadkach i straszliwie drżącym sercem). Co więcej, nie tylko treść tutaj zachwyca, ale i samo wydanie. Twarda oprawa, niebywale klimatyczna okładka, sympatyczna wielkość czcionki oraz malutki dodatek, w postaci notek o autorach na ostatnich stronach – krótko mówiąc, wydawnictwo Zysk i S-ka odwaliło kawał dobrej roboty. Książkę polecam z całego serca, jest to idealna lektura na chłodne wieczory, z herbatką i ciachem. :)